Yönetim Bilişim Sistemleri Nedir?
Yönetim Bilişim Sistemleri (YBS) bir yöntem, bir yaklaşım, bir işlem, bir örgüt, bir sistem ve olarak nitelendirilir. Yönetim Bilişim Sistemleri ile ilgili çeşitli yazarlar tarafından değişik tanımlar yapılmıştır. Etkin bir yönetim, eksiksiz, doğru ve zamanında sağlanan bilgilerle işlerlik kazanabilmektedir. Bir işletmede yönetimin bilgi gereksiniminin sürekli bir biçimde karşılanması, bir anlamda Yönetim Bilişim Sistemleri'nin kurulması ile olasıdır, kabul edilmiş evrensel bir tanımı yoktur. En genel tanımıyla bilgi ve karar sistemi, bilgisayar tabanlı bilgi sistemi olarak bilinir. Yönetim Bilişim Sistemleri (YBS) kavramının birden fazla tanımı vardır.
En yalın haliyle, “Örgüt içi ve dışı çevreden aldığı ham verileri toplayan, filtreden geçiren ve bunları birer anlamlı bilgi haline getirdikten sonra yöneticilere sunan bir sistemdir.” şeklinde yapılabilir, örgüt yönetiminde kullanılan bilgilerin işlenmesi ve iletilmesini sağlayan sistemdir. YBS hakkında daha fazla bilgi edinmek ve formasyon hakkında bilgi almak isterseniz YBS Formasyon Nasıl Alınır adlı içeriğe göz atabilirsiniz.
Yönetim Bilişim Sistemleri ile ilgili yapılan tanımları üç ana grupta toplamaktadır:
Bir donanım düzeni olarak gören tanımlarda Yönetim Bilişim Sistemleri, yöneticilere çeşitli çevre birimleriyle bağlanmış bir bilgisayar sistemi ya da bir merkezi sistemin çevre birimleri ile arasındaki ağ olarak tanımlanmaktadır. Bir yazılım sistemi olarak gören tanımlarda, bir bilgisayarın bilgileri toplayarak işlemesini, saklamasını ve iletmesini sağlayacak bilgisayar programları ve kullanım yöntemleri topluluğu olarak tanımlamaktadır. Bir sistem olarak gören tanımlarda, gerekli bilgileri zamanında vererek yönetim kararlarını destekleyen sistem olarak ele alınmaktadır. Yönetim Bilişim Sistemleri'nin kapsamını ve amacını anlamanın daha iyi bir yolu da, aşağıda verilen üç kısmın açıkça tanımlanması ile sağlanabilir.
YBS aşağıda verilen üç ana alanı içerir:
- Yönetim: Yönetim karar vermedir Yönetim Bilişim Sistemleri karar gereksinimlerini saptama ve destekleyici bilgi sağlama yoluyla karar verme sürecini desteklemek için vardır.
- Bilgi: İyi karar vermenin gerekli malzemesi bilgidir. Bu yüzden, bilgi kaynakları belirlenmelidir. Bu kaynaklardan toplanan veriler işlenerek farklı düzeylerde bilgiye dönüştürülür.
- Sistem: Belirli görevlerin gerçekleştirilmesi için organize edilmiş insanların, makinelerin ve yöntemlerin toplamıdır.
Yönetim Bilişim Sistemleri Tarihsel Gelişimi
Geliştirilen bilişim sistemleri ve teknolojisinin, toplumsal ve kurumsal örgütleri son derece etkin hale getirdiği; buna karşın bu örgütlerdeki hiyerarşiyi de yok ettiği söylenmektedir. Bir zamanlar hiyerarşiler üzerinden akan enformasyonun (bilginin) doğrudan kişilere ulaşmasını sağlarken, bugün küreselleşmiş ve iç içe geçmiş bir dünyada, planlama, bütçelendirme ve denetleme gibi temel yönetim işlerinin; posta, tele-konferans veya grup yazılımları gibi araçlarla iletişim kurmasını ve ağlarla silinen şirket sınırlarına aldırış etmeden birlikte çalışma imkân vermesi gibi nedenlerle daha farklı yapılmasını gerektirmektedir.
Birinci olarak, işletme faaliyetlerini destekleyen sistemleri, operasyonel destek sistemleri adı altındadır.
İkinci olarak, yönetsel karar almayı destekleyen sistemleri yönetim destek sistemleri adı altında ve son olarak hem operasyonel hem de yönetsel bazı uygulamaları destekleyen sistemleri ise diğer sistemler başlığı altında sınıflama yapılabilir.
Yönetim destek sistemleri; işletme yönetimine dair karaların alındığı sistemleridir. Uzman sistemler, bilgi yönetim sistemleri, stratejik bilgi sistemleri ve işlevsel işletme sistemleri yer almaktadır.
Yönetim Bilişim Sistem ve Özellikleri
Yönetim Bilişim Sistemleri, bilgisayar temeline dayanan bütünleşik bir sistemidir. Her an ulaşılabilecek bilgiler, tek bir sistem tarafından değil birçok alt sistemin birleşimi tarafından işlenir ve insan ile bilgisayar arasında karşılıklı bir alışveriş ve etkileşim vardır. Bilgileri kullanıcının bilgisayara işleyeceğinden sistem analistleri ve tasarımcıların insanların davranışlarını hesaba katmaları gerekir.
Bilgiyi işleyecek ve kullanacak olan yöneticinin de bilgisayarlar ve YBS'deki kullanımına ait temel konuları öğrenmesi gerekmektedir.
YBS temel özellikleri şöyle sıralanabilir:
- Kontrol düzeyinde yapılandırılmış ve yarı yapılandırılmış kararları destekler. Ayrıca üst yönetimin planlama amaçlarına da katkıda bulunur.
- Genellikle raporlaştırmaya dönük ve kontrol odaklıdır.
- Mevcut şirket verileri ve bu verilerin akışına dayanır.
- Karar verme sürecine geçmişteki ve mevcut veriler yardımıyla katkıda bulunur.
- Daha çok örgüt odaklıdır. İhtiyaç duyulan bilgi genellikle sabittir ve bilinmektedir. YBS, uzun bir analiz ve tasarım sürecini gerektirmektedir.
- Veri / kayıt işleme fonksiyonlarını destekler.
- Bütünleşik bir veritabanı kullanır ve fonksiyonel alanların çeşitliliğini destekler.
- Yöneticilerin bilgiye kolay ve zamanında ulaşma imkanı sağlar.
- Sadece yetkili şahısların erişimine imkân veren sistem güvenliği sağlar.
- Günlük operasyonlarla ilgilenmez.
- Genellikle yapısal kararların desteklenmesine yöneliktir.
- Yöneticilere değişik raporlar sunar.
- Öncelikle çevresel ya da dış olaylara değil, büyük ölçüde firma içi olaylara odaklanır.
Yönetim Bilişim Sistemleri Dersleri
YBS bölümü sürekli güncel teknolojilere ayak uyduran bir bölümdür. Bu sebepten dolayı her yıl yeni çıkan teknolojiler değerlendirilerek derslerin güncellenmesi gerekmektedir. İlk senede alınması gereken temel dersler vardır. Bunlar;
- Matematik,
- İstatistik,
- İngilizce,
- Atatürk İlke ve İnkılap tarihi gibi derslerdir.
Bunun yanında işletme dersleri olarak;
- Yönetim ve organizasyon,
- Pazarlama,
- Muhasebe,
- İktisat,
- Örgütsel Davranış ve
- Temel bilgi teknoloji dersleri verilmektedir.
2.sınıfta ise yazılım dersleri mevcuttur. Bu dersler;
- Programlamaya giriş,
- Yönetim Bilişim Sistemleri,
- Veri Yapıları ve Algoritmalar,
- Veri Tabanı Yönetim Sistemleri dersleridir.
2 sınıftaki işletme dersleri ise şöyledir;
- İşletme Finansı,
- Pazarlama Araştırmaları,
- Girişimcilik,
- Yöneylem,
- Maliyet Muhasebesi,
- Üretim Yönetimi.
3.sınıfta ise kendi tercihimize bağlı olan ve uzmanlaşmak istediğimiz alana göre seçmeli ders seçme hakkımız bulunmaktadır. Zorunlu dersler olarak da işletme dersleri ve yazılım dersleri mevcuttur. Bu dersler şunlardır;
- Araştırma yöntemleri,
- Kurumsal Kaynak Planlama
- Bilgisayar ağları,
- Web Tasarımı ve İnternet Programlama dersleridir.
Son sınıfta ise seçmeli derslere ek olarak ikinci dönemde isteğe bağlı staj yapma hakkımız bulunmaktadır. Aynı zamanda YBS mezunu olmak için bir bitirme projesi de yapmamız gereklidir.
Yönetim Bilişim Sistemlerinde Yenilikler
Günümüzde işletmeler yeni donanım ve yazılım teknolojilerine dayalı olarak geliştirilen ve gelişmekte olan bilgisayar platformlarını temsil etmektedir. Her gün daha fazla işletme yazılımlarını PC ve ya masaüstü bilgisayarlardan mobil aygıtlara taşımaktadır. Yöneticiler bu aygıtları artan oranlarda işleri koordine etmek, çalışanlarla iletişime geçmek ve karar vermek için enformasyon sistemlerini kullanmaktadırlar.
Yönetim Bilişim Sistemleri Zirveleri
Bu etkinliği diğer bilişim etkinliklerinden ayıran yönü enerjisi ve sayısı her sene giderek katlanan bir kitlesi, bilişimci yöneticilerin dijital çağ, Endüstri 4.0 gibi kavramların havada uçuştuğu bir dönemde, YBS öğrencilerine daha okurken çalışma hayatını keşfetmesi, kendini geliştirmesi amacıyla alanında uzman kişilerin tecrübelerini paylaştığı sunumlara yer veren bir etkinliktir.
Her yıl Bahar Dönemi’nde farklı bir üniversitenin ev sahipliği yaptığı Ulusal Yönetim Bilişim Zirvesi'nde asıl amaç; öğrenciler arasındaki etkileşimi artırırken diğer yandan mesleki ve kişisel gelişimlerini katkıda bulunmaktır.
